Jak działają firmy spedycyjne w Polsce

Spedycja obejmuje czynności polegające na organizacji przewozu towarów. Jest to, obok transportu i logistyki, bardzo istotny element sektora TSL, odpowiadający za sprawną organizację przepływu towarów.

Rynek spedycji w Polsce

Rynek usług spedycyjnych w Polsce cechuje od lat dynamiczny rozwój wyrażający się stale rosnącą liczbą przedsiębiorstw zajmujących się spedycją oraz wzrostem generowanych przez nie obrotów. 

Firmy te obejmują specjalistyczne usługi zarówno dla wybranych segmentów rynku, jak i usługi o uniwersalnym charakterze. Co więcej, polskie firmy, oprócz rywalizacji na krajowym rynku, zaczynają z powodzeniem konkurować także na rynkach zagranicznych.

Uwarunkowania prawne spedycji 

Działalność przedsiębiorstw spedycyjnych w Polsce jest regulowana licznymi aktami prawnymi krajowymi oraz międzynarodowymi, do których należą m.in.:

– ustawa Kodeks cywilny, w której opisano cel i znaczenie spedycji oraz obowiązki stron umowy spedycyjnej – zleceniodawcy oraz spedytora,

– rozporządzenia publikowane przez Ministrów: Spraw Wewnętrznych, Infrastruktury i Rozwoju, Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej,

– akty prawa międzynarodowego, które regulują ogólne zasady wykonywania przewozów (np. COTIF, IATA, regulacje dotyczące międzynarodowego przewozowego CMR, Reguły Hamburskie, Reguły Hasko-Visbijskie itd.),

– Oświadczenia Rządowe będące efektem implementacji prawa międzynarodowego do polskich realiów,

– Ogólne Polskie Warunki Spedycji (OWPS) przygotowywane przez Polską Izbę Spedycji i Logistyki,

– umowy międzynarodowe regulujące transport materiałów niebezpiecznych (konwencje ADR, ADN).

Typy i rodzaje spedycji w Polsce

Ze względu na złożoność zagadnienia spedycji, wyróżnia się literaturze przedmiotu i praktyce gospodarczej m.in. następujące kryteria podziału spedycji:

– kryterium zasięgu (spedycja krajowa dotycząca przewozu na terenie Polski oraz międzynarodowa, obejmująca teren co najmniej dwóch państw),

– cel; w ramach tego podziału wyróżnia się spedycję własną (realizowaną na potrzeby własne przedsiębiorstwa, np. w formie przewozu przetworzonych materiałów z hali produkcyjnej do magazynu) oraz publiczną (realizowaną w celu zarobkowym na rzecz innych firm),

– stopień skomplikowania (spedycja gałęziowa, wykorzystująca jeden rodzaj środka transportu, oraz intermodalna, organizowana z uwzględnieniem różnych gałęzi transportu, np. transportu kolejowego i lądowego).

Spedycja polska na tle światowej

Polski sektor spedycyjny pełni bardzo ważną rolę na arenie międzynarodowej. Biorąc pod uwagę liczbę zarejestrowanych pojazdów, jest to największy  w całej Unii Europejskiej – w Polsce jest zarejestrowanych ok. 680 tys. pojazdów, co stanowi 16% ogółu (Polska wyprzedza m.in. największe gospodarki unijne, tj. Niemcy i Francję). 

Także w kontaktach między Wielką Brytanią a krajami UE polskie firmy spedycyjne notują znaczny udział. 

Jak widać, działalność spedycyjna odgrywa coraz większą rolę w życiu gospodarczym, a sektor ten wciąż może być atrakcyjny dla nowych podmiotów wchodzących na ten rynek. 

Sektor ten jest ściśle regulowany licznymi przepisami; jest to niezbędne, ponieważ źle funkcjonujące procesy z obszaru spedycji mogą doprowadzić do zagrożenia dla ludzi i środowiska naturalnego bądź stanowić pole do nadużyć.